Welke standpunten hebben politieke partijen over het PGB in 2021?

Het pgb is heel belangrijk voor veel mensen die langdurig zorg nodig hebben. Én voor mantelzorgers, die dankzij een ‘loon’ uit het pgb de tijd kunnen vrijmaken om hun belangrijke werk te kunnen doen.

Maar hoe denken de verschillende politieke partijen hierover? Wat zijn hun standpunten rond het pgb?
We zochten het voor u uit, en zetten hun meningen hieronder op een rij.

Lees ook ons artikel over de politieke standpunten over de (ouderen)zorg >

Inhoud (op volgorde van de huidige zetelverdeling):

We sluiten dit artikel af met onze eigen conclusie over alle standpunten. Wat zijn de overeenkomsten en verschillen?

De standpunten van de VVD over het pgb

De VVD zegt verschillende dingen over het persoonsgebonden budget. Het belangrijkste om te weten is dat ze het pgb willen ‘beschermen en behouden’.

Hoe? Door ‘misbruik’ aan te pakken. Want, zo zegt de VVD, anders kan het pgb niet blijven bestaan voor de mensen die het hard nodig hebben en het wél ‘netjes’ gebruiken. VVD wil daarom vooraf goed vast te stellen of iemand het pgb wel zelf kan beheren. Het lijkt er dus op dat ze met ‘misbruik’ mensen bedoelen die niet perse kwaad in de zin hebben, maar gewoonweg niet goed een pgb kunnen gebruiken.

Daarnaast wil de VVD dat het pgb alleen nog maar voor zorg ingezet kan worden. En dat ondersteuning in nature makkelijker via de gemeente geregeld kan worden.

Opvallend is dat de partij de komende jaren ook een ‘persoonsvolgende bekostiging’ wil instellen. Dit is een soort pgb voor cliënten in de langdurige zorg. Waarmee ze, net als met het pgb, zelf kunnen kiezen ‘van wie ze zorg krijgen, wanneer dat gebeurt en of dit thuis of in een verpleeghuis plaatsvindt’.

Lees het volledige verkiezingsprogramma van de VVD >

De standpunten van de PVV over het pgb

In het nieuwe verkiezingsprogramma van 2021 heeft de PVV geen aandacht voor het pgb. Maar historisch gezien weten we dat de partij tot op bepaalde hoogte achter dit middel staat. De PVV ziet ook dat het pgb iemand veel vrijheid kan geven om zorg en begeleiding in te kopen.

Maar ze maken zich wel veel zorgen over ‘misbruik, fraude en chantage’. In 2008 al hamerden ze erop dat misstanden uitgebannen zouden worden.

Toch is het jammer dat de partij niet expliciet is over haar standpunten anno 2021. Voor de komende verkiezingen kunnen we alleen maar gissen wat de PVV met het pgb wil in de toekomst.

Lees het volledige verkiezingsprogramma van de PVV >

De standpunten van het CDA over het pgb

Het CDA ziet voor- en nadelen aan het pgb. Als voordeel ziet de partij natuurlijk de keuzevrijheid om zelf je zorg in te kopen. En dat pgb-houders die zorg zelf goed kunnen afstemmen op hun leven: de zorg op ‘de gewenste tijd, door de gewenste persoon’.

Daarnaast ziet het CDA 2 nadelen: de pgb is nu fraudegevoelig. Voor iemand die kwaad wil, is het gemakkelijk om onterecht pgb-middelen te ontvangen. Het andere nadeel is dat het pgb de mantelzorg ondermijnt. Want het is mooi dat mantelzorgers betaald kunnen worden uit het pgb. Dat is vooral een goede oplossing ‘in complexe situaties’, aldus de partij. Maar: het zorgde de afgelopen 15 jaar ook voor hele hoge zorgkosten. En die zijn niet langer op te brengen, betoogt de partij.

Dus wat stelt het CDA als oplossing voor? Het pgb moet blijven, ‘maar niet onbeperkt’. Gemeentes moeten daarom afspraken maken met zorgaanbieders over ‘goede en passende zorg aan inwoners’. Dat moet het pgb minder noodzakelijk maken. Alleen als die zorg niet past, kan het pgb als ‘maatwerk’ ingezet worden.

Lees het volledige verkiezingsprogramma van het CDA >

De standpunten van D66 over het pgb

D66 besteedt relatief veel aandacht aan het pgb in hun verkiezingsprogramma. Want, zo zeggen zij, het is ‘belangrijk dat mensen zelf regie hebben op hun leven’. Het pgb is daar een belangrijk hulpmiddel bij voor degenen die zorg nodig hebben.

Daarom waarschuwt de partij: het persoonsgebonden budget zit ‘in de knel’. Aan de ene kant omdat verzekeraars en gemeenten op zorg in natura sturen. Anderzijds door alle administratieve lasten die erbij komen kijken. Dat heeft met name met doorgeschoten controle te maken omdat de pgb-houder ‘gewantrouwd’ wordt, in de ogen van D66.

De oplossing: het vertrouwen weer voorop, ‘zonder naïef te zijn’.

D66 stelt de volgende verbeteringen in het pgb-stelsel voor:

  • Verzekeraars, gemeenten of de zorgaanbieder mogen nooit hun keuze voor zorg in natura of een pgb opdringen aan cliënten.
  • Om cliënten hierbij te helpen, moeten zij een onafhankelijke cliëntondersteuner krijgen.
  • Ook krijgen nieuwe pgb-houders een introductie om kennis te maken het systeem.
  • Een makkelijkere manier om ingekochte zorg te factureren. Zodat pgb-houders minder administratie hoeven te doen.
  • Tegen daadwerkelijke fraudeurs (door ‘dubieuze bemiddelingskantoren en zorgaanbieders’ wordt harder opgetreden. Dus ook de opsporing hiervan moet zich niet richten op de budgethouders, volgens D66.

Lees het volledige verkiezingsprogramma van D66 >

De standpunten van GroenLinks over het pgb

GroenLinks is vrij beknopt over het pgb. Wat ze wél zeggen is dat volgens hun het pgb moet worden uitgebreid. Ze spreken van een ‘integraal pgb’ voor ‘alle aspecten van het leven’. Namelijk voor zorg, werk, wonen én onderwijs.

Wat ze daarmee precies bedoelen, blijft een beetje vaag. Is dit voor mensen die zorg nodig hebben, of bedoelen ze voor iedere Nederlander?
Daarnaast wil ook GroenLinks dat verzekeraars en gemeenten mensen niet mogen ontmoedigen om voor een pgb te kiezen. Het pgb moet ‘een volwaardig alternatief voor zorg in natura’ worden.

Lees het volledige verkiezingsprogramma van GroenLinks >

De standpunten van de SP over het pgb

De SP wil het pgb behouden en versterken. Zij stellen voor om éérst vast te stellen welke zorgvorm iemand nodig heeft. En pas daarna hoe dit gefinancierd wordt. Ontbreekt er regulier zorgaanbod? Dan moet het pgb beschikbaar zijn voor iedereen die zelf zorg kan organiseren.

Maar als iemand géén pgb wil, moeten ook de keuze kunnen maken voor reguliere zorg. Daarom vindt de SP dat meer organisaties deze zorg moeten gaan leveren. Bijvoorbeeld Thomashuizen en thuiszorgaanbieders.

Wat het pgb betreft heeft de SP ook aandacht voor mantelzorgers. Als een familielid niet meer kan werken door de mantelzorg, moeten ze a) met een pgb een inkomen kunnen behouden, en b) daarin meer zekerheid krijgen. Daarvoor moet een contract komen, waarin staat dat ze dan ook premies betalen voor pensioen en WW.

Tot slot wil de SP een nieuw betalingssysteem voor het pgb. Eén dat ‘eenvoudig is en zekerheid geeft’.

Lees het volledige verkiezingsprogramma van de SP >

De standpunten van de PvdA over het pgb

De PvdA zegt in hun verkiezingsprogramma niets over het pgb. Maar uit andere berichten op hun website kunnen we toch afleiden wat hun standpunt is als het om het persoonsgebonden budget gaat.

De PvdA signaleert met name de gemeenten steeds minder pgb’s verstrekken, uit angst voor fraude. Daarom scherpen gemeenten de regels aan, zodat minder mensen in aanmerking komen voor het budget.

De PvdA wil vooral dat mensen die een pgb willen, moeten weten waar ze aan toe zijn. De criteria om wel of niet een budget te krijgen, moeten daarom wettelijk vastgelegd worden.

Lees het volledige verkiezingsprogramma van de PvdA >

De standpunten van de PvdD over het pgb

De Partij voor de Dieren is beknopt over het pgb. Ze erkennen dat het systeem ‘niet ideaal’ is. Maar ze vinden dat het ‘tot nu toe’ wel minimale bescherming biedt aan mensen met een zorgvraag. Het geeft mensen ruimte om zorg zelf te organiseren, zodat het aansluit bij hun situatie.

Die ‘persoonlijke vrijheid en verantwoordelijkheid hebben en houden’. Daarom zijn ze tegen bezuinigingen op het pgb.

Lees het volledige verkiezingsprogramma van de PvdD >

De standpunten van de ChristenUnie over het pgb

De CU betoogt dat er in de zorg ruimte moet zijn voor ‘persoonlijke wensen over de invulling van het dagelijkse leven’. Iedereen moet daar een steentje aan bijdragen: zorginstellingen en -medewerkers, maar ook van mensen en hun netwerk zelf.

Hoe dan ook: logge zorgsystemen mogen nooit in de weg staan van je leven kunnen leiden zoals jij dat zelf wilt.

Daarom moet het pgb blijven, vindt de CU. Want het is ‘een mooi middel’ om zelf regie te houden op de zorg die je krijgt, op basis van vertrouwen.

Mantelzorgers die vanuit een pgb werken, moet dit kunnen blijven doen. Zorgverzekeraars moeten hierbij ook maatwerk verlenen.

En: de administratie moet verlicht worden. Terwijl er ingezet wordt op het voorkomen van fraude.

Niet allemaal even concreet; de mening van het CU blijft beknopt. Maar het zegt toch iets over waar zij staan op dit onderwerp.

Lees alle standpunten van de ChristenUnie >

De standpunten van 50PLUS over het pgb

We verwachtten dat 50PLUS uitgebreid over hun standpunt wat betreft het pgb zou schrijven. Zij zijn immers vertegenwoordigers van een doelgroep die er veel gebruik van maakt.

Maar integendeel, ze zijn er snel over klaar:

‘50PLUS is voorstander van een solide Persoonsgebonden Budget (PGB) in alle stelsels: de WMO, de nieuwe Wet Langdurige zorg en de Zorgverzekeringswet. Het PGB biedt mensen de mogelijkheid om zelf te kiezen van wie zij hun zorg willen ontvangen en bevordert zo keuzevrijheid en zelfstandigheid. Wél moet fraude met het PGB voorkomen en blijvend worden bestreden.’

Misschien zijn meer woorden ook niet nodig. Dit is immers duidelijk genoeg. Of ze ook een plan hebben hóe ze hun standpunt willen verwerkelijken? Dat blijft in het midden.

Lees het volledige verkiezingsprogramma van 50PLUS >

De standpunten van de SGP over het pgb

De SGP behandelt uitgebreid het ‘persoonsvolgend budget’. Een geldbedrag waarmee zorgvragers – net als bij het pgb – zelf zorg kan inkopen. Bedoelt voor mensen die ‘levenslang en levensbreed hulp en ondersteuning nodig hebben’. En in de plaats van inkoopafspraken met het zorgkantoor. Zo kunnen deze mensen ‘een zorgaanbieder kiezen die helemaal bij hen past’.

Bij dit persoonsgebonden budget hoeven mensen zelf geen administratie bij te houden, betoogt de SGP. Wel blijven zorgverzekeraars en de inspectie controleren op misbruik en fraude, en of de zorg wel van goede kwaliteit is.

Als voordeel hiervan ziet de SGP dat ‘goede zorgaanbieders’ kunnen groeien, en ‘minder goede aanbieders’ gestimuleerd worden om hun kwaliteit te verhogen en écht te luisteren naar mensen.

Over het pgb zelf is de SGP minder breedsprakig. Ze willen vooral dat het ‘stevig versterkt’ wordt. En dat de administratie voor budgethouders flink naar beneden moet. Zorgverzekeraars moeten vooral geen ‘overbodige regels’ meer opleggen, die ‘niets toevoegen aan de kwaliteit van de zorg’.

Ook moeten de pgb-tarieven volgens de partij ‘reëel en toereikend’ zijn. Zodat er goede zorg en hulpmiddelen mee aangeschaft kunnen worden.

Lees het volledige verkiezingsprogramma van de SGP >

De standpunten van DENK en FvD over het pgb

In het verkiezingsprogramma en op de website van zowel DENK als FvD konden we niets vinden over het pgb. Dus hoe de partijen hierover denken, kunnen we helaas niet achterhalen.

Lees het volledige verkiezingsprogramma van DENK >

Lees het volledige verkiezingsprogramma van FvD >

Onze conclusies over de standpunten rond het pgb

Wat valt er nu op als we kijken naar alle standpunten rond de zorg, van al deze politieke partijen?

Eigenlijk dat de partijen op dit punt niet zo heel veel van mening verschillen. Er is geen enkele partij die het pgb wil afschaffen.

Over het algemeen willen de partijen dat het pgb beschikbaar blijft voor de mensen die het écht nodig hebben. En dat er goed gelet wordt op fraude en misbruik.

Daarnaast delen verschillende partijen de zorgen over de kosten die het pgb nu met zich meebrengt. Er moet gezocht worden naar een beter systeem, zodat het ook op lange termijn houdbaar blijft.

De administratieve last wordt ook vaak genoemd. Die moet minder. Zodat mensen er minder tijd mee kwijt zijn.
Tot slot vinden sommige partijen dat het pgb toegankelijker moet worden.

Wat betekent dat nu voor u als kiezer? In principe dat u – op welke partij u ook stemt – over het algemeen stemt voor behoud van het pgb. Alleen wat betreft DENK en FvD zijn we hier niet zeker over, omdat zij niets zeggen hierover. Tegelijkertijd dat u op dit punt eigenlijk weinig te kiezen hebt.

Wij van Zuster Jansen hopen vooral dat – hoe de nieuwe regering ook samengesteld is – er inderdaad structurele verbeteringen doorgevoerd aan het pgb-systeem. Zodat het voor u makkelijker wordt om daarmee de zorg in te kopen die u wilt, waar u het wilt. Zoals natuurlijk onze particuliere thuiszorg.