Huisdieren in de zorg: ze zouden veel kunnen betekenen voor cliënten, maar vaak zijn ze niet toegestaan of cliënten kunnen er niet (meer) voor zorgen. Toch is daar een oplossing voor gevonden: robotdieren. Dit zijn elektronische knuffeldieren die het gedrag van huisdieren imiteren. Maar voor wie zijn deze “look-a-likes” van huisdieren en met welk doel worden ze ingezet?

De robotdieren zijn ontworpen voor verschillende doelgroepen binnen de gezondheidszorg en welzijnssector. Ten eerste zijn er de mensen met dementie. Hier worden de robotdieren gebruikt tijdens de dagbesteding om een hogere kwaliteit van leven te bevorderen. Daarnaast zijn er de mensen met autisme. Zij kunnen door de robotdieren geholpen worden bij hun sociale en emotionele ontwikkeling. Ook voor mensen met verstandelijke en/of meervoudige beperkingen bieden de robotdieren comfort en troost. Ze kunnen alledaagse taferelen simuleren en prikkels bieden, waardoor deze mensen zich meer betrokken voelen bij hun omgeving. Tot slot is er de grote groep eenzame ouderen. Zij hebben vaak behoefte aan emotionele steun en sociale interactie. Robotdieren kunnen het gevoel van eenzaamheid verminderen en de stemming van ouderen verbeteren.

Er zijn inmiddels al verschillende robotdieren op de markt, ieder met unieke eigenschappen. Zo zijn er Pleo de dino, robotkatten, een robothond en Paro de zeehond.

De leergierige dinosaurus Pleo

Een dinosaurus is, met zijn spannende uiterlijk, misschien niet het eerste waar je aan denkt bij robotdieren. Maar Pleo de dino ziet er heel vriendelijk uit en ontwikkelt zich als een echt huisdier. Pleo wil in het begin vooral eten en slapen, maar wanneer iemand de opvoeding lang genoeg volhoudt, kan hij ook leren lopen. Die ontwikkeling kan soms jaren duren. De robot-dinosaurus heeft ook een geheugen. Hiermee onthoudt hij hoe hij behandeld wordt en op basis daarvan toont hij specifiek gedrag. Als iemand hem te weinig aandacht geeft kan hij zich gaan vervelen of als iemand hem in de kou laat staan kan hij ziek worden. Als Pleo ouder wordt, gaat hij ook symptomen van ouderdom vertonen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan langzamer lopen. Door deze intelligente eigenschappen onderscheidt Pleo zich van de meeste andere robotdieren.

Robotkatten

Ook zijn er robotkatten. Deze maken levensechte, interactieve geluiden en bewegingen. Robotkatten worden vaak ingezet bij mensen met dementie, omdat de geluiden en bewegingen voor rust zorgen en de ouderen tegelijkertijd het gevoel geven dat ze niet alleen zijn. In de robotkat vinden sommige mensen echt een maatje, omdat ze reageren op aanrakingen en geluiden. Door de ingebouwde sensoren kunnen de robotkatten reageren wanneer ze geaaid of geknuffeld worden.

Robothond

Daarnaast is er een robothond. Ook dit knuffeldier reageert op aanrakingen en geluiden. Als hij geaaid wordt, zal hij bewegen door de ingebouwde sensoren. Maar ook als hij juist een tijdje niet geaaid wordt, gaat hij (net als een echte hond) in de slaapstand. Wanneer iemand hem vervolgens weer een klopje op zijn rug geeft, wordt hij weer wakker. De robothond dient zich als prima alternatief voor dementerende ouderen die moeite hebben met het verzorgen van een levende hond. Die moet natuurlijk gevoerd en uitgelaten worden. Bij de robothond is dat geen vereiste en komt het welzijn van een levend dier niet in gevaar, terwijl ze tegelijkertijd wel dezelfde interactie kunnen bieden en echt een maatje voor iemand kunnen zijn.

Paro de zeehond

Tot slot is er Paro de zeehond: een sociale en therapeutische robot. Hij is speciaal ontworpen voor mensen die lijden aan dementie. Paro is ontwikkeld voor ontspanning en leent zich perfect voor sociale interactie. Qua eigenschappen komt hij grotendeels overeen met de robothond en robotkat, maar zijn vertederende ogen maken het verschil. Wanneer je hem lekker kriebelt onder zijn kin, sluit hij zijn ogen en geniet hij van de aandacht die hij krijgt. Ideaal voor eenzame ouderen die genegenheid zoeken.

Auteur: redactie Zuster Jansen