De Brabantse zorg en welzijn sector kampt met een ingewikkeld vraagstuk; hoe kan het (groeiende) personeelstekort aangepakt worden? Uit de rapportage Arbeidsmarktprognoses zorg en welzijn tot 2031 blijkt namelijk dat de vraag naar zorg vele malen groter is (en nog groter wordt), dan het aanbod. En dat gaat in de toekomst voor problemen zorgen. Naar verwachting zal er in 2031 een tekort van ongeveer 27 duizend medewerkers zijn. “Deze oplopende tekorten aan zorgpersoneel hebben onvermijdelijk een impact op de kwantiteit en/of de kwaliteit van zorg en welzijn.”
Toename vraag naar wijkverpleging
De rapportage is opgesteld door Transvorm. Dit is een samenwerkingsverband van werkgevers in de sector zorg en welzijn in Noord-Brabant. In de rapportage worden vraag en aanbod met elkaar vergeleken. De komende jaren zullen er zo’n 20 duizend zorgmedewerkers bijkomen. Omgerekend is dit een groei van 10 procent. Echter, de vraag naar zorg groeit veel harder, want het aantal 65-plussers neemt met 23 procent toe en het aantal 80-plussers zelfs met 48 procent. Dit leidt ook tot een toename in de vraag naar wijkverpleging (ruim 25 procent) en verpleeghuiszorg (ruim 40 procent).
Tegelijkertijd stijgt het aantal inwoners tussen de twintig en vijfenzestig jaar slechts met 1 procent. Dit betekent dat het aanbod nagenoeg stabiliseert en de arbeidsmarkt krapper wordt, terwijl de vraag naar zorg explosief toeneemt. “Als we het verwachte aantal tekorten afzetten tegen het verwachte aantal medewerkers per jaar dan is het tekort op dit moment ongeveer vier op de honderd medewerkers. De komende jaren loopt dit op tot twaalf op de honderd zorgmedewerkers. Over tien jaar zijn er 25 procent meer verzorgenden en verpleegkundigen nodig dan dat er beschikbaar zullen zijn.”
Bij verpleging en verzorging komen de grootste tekorten
In de sector zorg en welzijn worden alle branches geraakt door de personeelstekorten. Toch zijn er volgens Transvorm grote verschillen. Zo moeten de branches die zich voornamelijk richten op ouderenzorg zich voorbereiden op een veel grotere vraag. Uit de rapportage blijkt dat de branche verpleging en verzorging (v&v) in absolute getallen te maken krijgt met de grootste tekorten. Ook de geestelijke gezondheidszorg en ziekenhuizen krijgen de komende jaren met personeelstekorten te maken.
“Hoewel verzorgenden en verpleegkundigen in absolute aantallen koploper zijn, ontstaat er relatief gezien vooral een enorm tekort aan functies die minder vaak voorkomen: artsen in de ouderen- en gehandicaptenzorg en specialistische functies in de geestelijke gezondheidszorg. Deze tekorten zijn extra zorgwekkend omdat het hier gaat om zeer specialistische functies waar alleen hoogopgeleide professionals na een langdurig opleidingstraject ingezet kunnen worden”, zo stelt Transvorm.
Waar er tussen de branches grote verschillen in personeelstekorten zitten, geldt dit niet voor de verschillende regio’s in Brabant: “Als we het verwachte arbeidsmarkttekort in 2031 afzetten tegen het verwachte aantal medewerkers per regio, dan zien we dat de regio’s in Noord-Brabant niet heel sterk van elkaar verschillen.”
Intensieve en brede aanpak over de gehele linie
Volgens Transvorm is er een “intensieve en brede aanpak over de gehele linie” nodig om de arbeidstekorten aan te pakken en te verminderen: “Het is belangrijk om te blijven inzetten op instroom, behoud en een goede samenwerking tussen onderwijs en organisaties. Maar met alleen meer medewerkers kan het tekort niet volledig weggewerkt worden. Er is een omslag in de manier van werken nodig om aan alle vraag naar zorg te kunnen voldoen én de kwaliteit van de zorg te kunnen waarborgen.”
Auteur: redactie Zuster Jansen
