Langdurige zorg: de vraag is al groot en blijft onder druk van de vergrijzing steeds verder groeien. Toch is het van uiterst belang dat deze zorg beschikbaar blijft voor de mensen die het zo hard nodig hebben. Er wordt gestreefd naar passende zorg voor ouderen, gehandicapten, chronisch zieken en mensen met langdurige psychische zorg. Momenteel ligt de focus voornamelijk op preventie, zelfredzaamheid, langer thuis wonen en digitaal als het kan, maar volgens het CIZ, Zorginstituut Nederland, de Nederlandse Zorgautoriteit en het CAK zijn er veranderingen nodig om deze zorg beschikbaar en toekomstbestendig te houden. Deze extra stappen formuleerden zij in een Werkagenda Langdurige zorg.

De vier partijen willen met de Werkagenda de zorg aan de meest kwetsbare cliënten waarborgen door de beschikbare capaciteit effectief in te zetten. Daarbij staan vier belangrijke onderwerpen centraal die ze (met suggesties voor acties) toelichten in een brief aan Minister Conny Helder (van Volksgezondheid, Welzijn en Sport).

Sociale context betrekken

Momenteel speelt sociale context geen rol bij de toelating van cliënten tot de Wlz. Met de sociale context wordt het sociale netwerk van iemand bedoeld, zoals familie, vrienden, buren en andere naasten. Toch wordt dit steeds belangrijker. Door de groeiende zorgvraag is er voor een steeds groter wordende groep cliënten geen plek in een verpleeghuis te realiseren en moet de zorg thuis geregeld worden. Iemand met een groot sociaal netwerk kan wellicht langer thuis blijven wonen met passende zorg door de hulp van zijn of haar sociale netwerk dan iemand zonder sociaal netwerk. De partijen leggen de volgende vraagstukken voor: Wat zijn de gevolgen als we de sociale context meenemen bij de indicatie voor Wlz-zorg? En welke veranderingen zijn nodig om ervoor te zorgen dat deze groep cliënten zonder Wlz-indicatie passende zorg krijgt via de Zorgverzekeringswet en (Zvw) of de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo)?

Van eerste naar “laatste” mogelijkheid

Voor cliënten met een grote zorg- en ondersteuningsvraag is de Wlz een belangrijk domein. Echter, het is ook voor de hand liggend. In de regelgeving staat namelijk dat de Wlz vóór gaat op de Wmo en Zvw. Volgens de partijen moet de Wlz veranderen in een “laatste mogelijkheid”; dus als andere opties geen perspectief meer kunnen bieden.

De langdurige zorg moet immers beschikbaar blijven voor mensen die het hardst deze zorg nodig hebben. Om die reden nemen de partijen de voorliggendheid van de Wlz onder de loep. Zij geven de voorkeur aan passende zorg en ondersteuning in andere domeinen. Als dat mogelijk is, zou dat juist gestimuleerd moeten worden om de forse druk op de Wlz te verminderen. Ze gaan graag met het ministerie in overleg hoe we gezamenlijk een impuls kunnen geven aan dit thema.

Beschikbare zorg beter verdelen

Er zijn grote verschillen in zorgaanbod tussen verschillende regio’s. De ene regio heeft meer last van krapte, bijvoorbeeld door een sterkere vergrijzing, dan de andere regio. Hierdoor is de langdurige zorg niet altijd voldoende beschikbaar in een bepaalde regio. Dat vraagt om keuzes door zorgaanbieders en zorgkantoren. De partijen hebben aangegeven te willen helpen als er onvermijdelijke keuzes gemaakt moeten worden om de beschikbare zorg zo effectief en eerlijk mogelijk te verdelen.

Zorg -en welzijnsstelsel vereenvoudigen

Het zorg- en welzijnsstelsel is complex met veel administratieve en financiële regels en diverse loketten, wat het voor velen moeilijk maakt om het te begrijpen. Samen met het ministerie van VWS willen de partijen onderzoeken hoe ze het systeem kunnen vereenvoudigen. Het streven is om het zó in te richten dat er meer tijd en middelen beschikbaar komen voor de zorg aan cliënten.

Auteur: redactie Zuster Jansen