Mentorschap is één van de termen die naar voren komt als het gaat om mensen die wilsonbekwaam zijn. In het geval van wilsonbekwaamheid is iemand, om welke redenen dan ook, niet in staan om beslissingen te nemen over de eigen (medische) situatie. Een behandelend arts kan bij iemand vaststellen of deze persoon ook daadwerkelijk wilsonbekwaam mag worden verklaard. Er zijn diverse voorwaarden verbonden aan dit proces. Wanneer bij iemand sprake is van wilsonbekwaamheid, moet er in de meeste gevallen een wettelijk vertegenwoordiger worden aangesteld die de belangen behartigt van de persoon in kwestie. Een vertegenwoordiger kan er zijn als curator, bewindvoerder of als mentor.
Curatele, bewind en mentorschap
Wat is nu het verschil tussen de diverse soorten vertegenwoordigers die er voor iemand kunnen zijn? Dat leggen we graag aan u uit. Het mentorschap (ook wel Wet mentorschap genoemd) houdt in dat er iemand wordt aangesteld die beslissingen neemt op het persoonlijke vlak. Een mentor kan dus beslissingen nemen op het persoonlijke vlak, over verzorging, behandeling, begeleiding en verpleging. De mentor krijgt inzake in het medisch dossier van de cliënt, maar heeft dus geen zeggenschap over geldzaken en dergelijke. Een bewindvoerder houdt zich alleen bezig met de financiële situatie en het beheer van bepaalde goederen. Zo wordt voorkomen dat de cliënt in een opwelling aankopen doet die hij/zij eigenlijk niet kan betalen. Mocht dat toch gebeuren, dan kan een dergelijke beslissing door een bewindvoerder worden teruggedraaid. In het geval van curatele is er een curator die de financiële én persoonlijke belangen van de cliënt behartigt. Dit is de meest uitgebreide vorm van vertegenwoordiging, omdat de curator ook de taken van een mentor op zich neemt en de cliënt bijna geen eigen beslissingen meer mag nemen. Hij of zij wordt als handelingsonbekwaam wordt beschouwd.
Wie kan vertegenwoordiger zijn?
Een arts heeft de soms lastige taak om te bepalen of een cliënt wilsonbekwaam is. Hij moet deze informatie delen met de cliënt in kwestie, en het medisch dossier moet worden aangevuld met deze informatie. Wil de arts een behandeling uitvoeren, dan moet hij ook toestemming vragen aan een wettelijk vertegenwoordiger. De WGBO (Wet op de Geneeskundige Behandelingsovereenkomst) legt uit wie er vertegenwoordiger kunnen zijn:
- Een curator of mentor wordt benoemd door de rechter
- Een schriftelijk gemachtigde wordt schriftelijk door de cliënt zelf benoemd
- Echtgenoot of partner kan vrijwillige vertegenwoordiger zijn
- Ouder, kind, broer of zus kunnen ook vrijwillig vertegenwoordiger zijn
De arts begint letterlijk bovenaan dit lijstje. Eerst wordt dus gekeken of er een mentor of curator is, daarna gaat hij/zij kijken naar de andere mogelijkheden.
De Wet mentorschap en de andere genoemde regelingen zijn dus in het leven geroepen om mensen te helpen die zelf niet in staat zijn om de juiste, weloverwogen beslissingen te nemen. In de Leefwijzer van Zuster Jansen vindt u meer over de wet- en regelgeving op dit gebied, maar natuurlijk ook over andere interessante onderwerpen.
