Nederland is, net als bijvoorbeeld Luxemburg en België, een land dat erg ruimdenkend is als het gaat om euthanasie en hulp bij zelfdoding. Euthanasie is wanneer een arts dodelijke medicijnen toedient aan een patiënt, om zo een eind te maken aan een ondraaglijk en uitzichtloos lijden. Onder hulp bij zelfdoding verstaan we dat de dodelijke medicijnen door de patiënt zelf worden ingenomen. In de meeste landen zijn zowel euthanasie als hulp bij zelfdoding verboden en daardoor strafbaar. In dit artikel leggen we u meer uit over hoe de euthanasiewet in Nederland is ingericht.
Euthanasie kan alleen plaatsvinden als de patiënt zelf hierom vraagt. De patiënt legt deze wens dan vast in een zogenoemde wilsverklaring. Hierin wordt aangegeven onder welke omstandigheden de patiënt wenst dat euthanasie wordt uitgevoerd. Hoewel het in de praktijk minder voorkomt, kan euthanasie ook plaatsvinden bij minderjarige patiënten (vanaf 12 jaar). Op de website van de Rijksoverheid wordt uitgelegd wie er om euthanasie zou kunnen vragen.
Euthanasie in Nederland: is de arts verplicht om mee te werken?
Soms gebeurt het dat een patiënt om euthanasie vraagt, maar dat de arts hier (om verschillende mogelijke redenen) niet aan mee wil werken. Dit kan bijvoorbeeld zijn wanneer de wens, die is vastgelegd in de wilsverklaring, ingaat tegen de regels van de betreffende beroepsgroep. Wanneer een arts weigert de euthanasie uit te voeren, moet hij in gesprek met de patiënt over de mogelijke alternatieven. Het kan dan zijn dat de arts palliatieve zorg voorstelt, of dat hij de patiënt doorverwijst naar een andere arts.
Is euthanasie in Nederland dan volledig legaal?
Euthanasie in Nederland is alleen legaal als er wordt voldaan aan de zogenaamde zorgvuldigheidseisen. Deze staan heel specifiek in de wet omschreven:
- De arts moet ervan overtuigd zijn dat het verzoek om euthanasie volledig vrijwillig en weloverwogen was.
- Er is daadwerkelijk sprake van uitzichtloos en ondraaglijk lijden.
- De arts heeft de patiënt geïnformeerd over de situatie en de vooruitzichten.
- De arts en de patiënt zijn tot de conclusie gekomen dat er geen andere redelijke oplossing is.
- Er is door de arts tenminste 1 andere, onafhankelijke arts geraadpleegd die de patiënt heeft gezien. Er is door deze tweede arts vervolgens schriftelijk een oordeel gegeven over de situatie, op basis van deze zorgvuldigheidseisen.
- De levensbeëindiging of hulp bij zelfdoding is/wordt medisch zorgvuldig uitgevoerd.
Wanneer euthanasie door een arts is uitgevoerd, moet dit altijd direct gemeld worden bij de gemeentelijke lijkschouwer. Meer informatie over de euthanasiewet en euthanasie in Nederland vindt u onder andere op de website van de Rijksoverheid. In de Leefwijzer van Zuster Jansen geven we u meer informatie over wet- en regelgeving in de zorg, ouderengeneeskunde en andere gerelateerde onderwerpen.
