In zekere zin is iedereen wel eens achterdochtig of wantrouwend. Het kan hierbij al om de kleinste dingen gaan, zoals het niet helemaal begrijpen van een sarcastische grap. Bij achterdocht worden bestaande gedachten verder doorzocht en is er onvoldoende vertrouwen in de werkelijkheid. Achterdocht hebben kan nuttig zijn; wanneer het gaat om een gezonde dosis achterdocht, houdt het u op uw hoede. Het maakt dat u kritisch nadenkt en niet zomaar bepaalde stappen zet. Iemand kan echter ook zo achterdochtig zijn dat het doorslaat in het hebben van angstige gevoelens.
Ziekelijke achterdocht
Wanneer er constant angstige gevoelens en wantrouwen aanwezig zijn, is er wellicht sprake van ziekelijke achterdocht (ook wel paranoïde). Ziekelijke achterdocht kan meerdere oorzaken hebben, bijvoorbeeld wanneer iemand een traumatische ervaring heeft opgedaan in het verleden. Ook kan er achterdocht optreden als gevolg van eenzaamheid. Hierbij wordt achterdocht ingegeven door de vrees voor gebreken. Bij ouderen is dit een veel voorkomende oorzaak, die vaak gepaard gaat met achterdocht als gevolg van zintuiglijke gebreken. Hierover leggen we in de volgende alinea meer uit.
Achterdocht bij ouderen
Ouderen gaan vaak slechter horen, voelen (tastgevoel) en zien. Dit kan de mate van achterdochtigheid vergroten en kan zorgen voor een heel onveilig gevoel. Daarbij komt nog dat veel ouderen lijden aan dementie: naast delier is dit de belangrijkste oorzaak van achterdocht bij ouderen. Bovendien kan achterdocht bij ouderen ontstaan doordat hun omgeving steeds complexer wordt. Het begrip en vertrouwen in de medemens ebt weg en er wordt vaak niet zelf om hulp gevraagd. Het kan voor de buitenwereld dan ook lastig zijn om om te gaan met achterdocht bij ouderen. Het is echter wel heel belangrijk om hier voldoende aandacht aan te besteden!
Omgaan met deze gedragsverandering
Bij achterdocht bij ouderen is het belangrijk om te begrijpen dat de oudere hier niet zelf voor kiest. Er is dus een bepaalde benadering voor nodig, een andere houding. Denken dat iemand zich aanstelt kan bijvoorbeeld voor een negatieve houding en daardoor voor een negatieve reactie zorgen. Probeer in plaats daarvan begrip te tonen, zodat u ‘het vertrouwen terugwint’. Luister daarnaast aandachtig en probeer toenadering te zoeken zonder af te schrikken. Verder kan het helpen om op zoek te gaan naar andere personen waarbij degene zich op zijn of haar gemak voelt, en deze personen in te schakelen als vertrouwenspersonen.
Wanneer ouderenzorg nodig is, kunt u kiezen voor particuliere thuiszorg. Met deze hulp is thuis blijven wonen gewoon mogelijk. Voor veel mensen is deze vertrouwde omgeving zeer belangrijk en kan het thuis zijn houvast bieden in een instabiele fase. Meer over de particuliere thuiszorg van Zuster Jansen vindt u op onze website, of vraagt u persoonlijk aan via onze zorgcoördinator.
