Ouderen vallen vaker naarmate zij ouder worden. Met name kwetsbare ouderen (met ziektes en/of aandoeningen) vallen sneller. Uit de cijfers blijkt zelfs dat er ieder jaar steeds meer valincidenten zijn.
Wat zijn de oorzaken? Welke gevolgen heeft vallen? En hoe kunnen we het voorkomen? In dit artikel zetten we het op een rij. Eerst de cijfers:
De cijfers: hoeveel ouderen vallen per jaar?
De cijfers over vallen bij ouderen liegen er niet om. Dit zijn de feiten uit 2018:
- Zo’n 108.000 ouderen van 65+ belandden op de spoedeisende hulp door vallen
- 628 ouderen kwamen te overlijden door de gevolgen van de val (gemiddeld 13 per dag)
- Bijna de helft van de valincidenten gebeurt thuis
Een ander opvallend cijfer: in de periode 2008-2018 steeg het aantal valongelukken met 6% in de groep 65+. Ouderen vallen dus steeds vaker. Dat heeft met name te maken met de vergrijzing.
(Bron: zorgvoorbeter.nl)
Oorzaken: waarom vallen ouderen vaak?
Waardoor komt het dat ouderen vaak vallen? Omdat wij een particuliere thuiszorgorganisatie zijn, focussen wij ons hier vooral op de risicofactoren in huis. Hierboven kon je ook al lezen dat thuiswonende ouderen voor bijna de helft van alle valincidenten zorgen. Dus de vraag is: waarom?
Over het algemeen vallen ouderen vallen vaak door evenwichtsproblemen. Of dat nu thuis is of elders. Die problemen ontstaan vaak om de volgende redenen:
- Ouderen bewegen vaak niet genoeg: hoe meer iemand blijft bewegen, hoe kleiner de kans op vallen. Daarom is het jammer dat veel ouderen te veel stilzitten. Daardoor neemt onder andere hun spierkracht af, wat het lastiger maakt om de benen goed op te tillen. Dat vergroot de kans op struikelen.
- Ouderen zien steeds slechter: op latere leeftijd gaan de ogen achteruit. Dan ziet u obstakels minder goed, waardoor u tegen dingen kunt opbotsen en erover vallen.
- Ouderen hebben vaker te maken met duizeligheid: om verschillende redenen kampen ouderen vaker met duizeligheid. Bijvoorbeeld door een lage bloeddruk. Uiteraard brengt dat het risico op vallen met zich mee.
Dan de vraag: waarom gebeuren zo veel valongelukken thuis? De belangrijkste oorzaak is dat de thuisomgeving vaak niet veilig genoeg is. Bijvoorbeeld:
- Wankele meubelen: ouderen hebben vaak steun nodig wanneer zij door het huis lopen. Dan leunen ze bijvoorbeeld op een tafel. Helaas blijkt dat veel meubelen zoals tafels niet stevig staan. Leun op het verkeerde punt, en het klapt om. Met alle gevolgen van dien.
- Slechte leuningen langs de trap: veel ouderen vallen van de trap, met hele ernstige gevolgen. Vaak blijken slechte leuningen hier mede de oorzaak van te zijn. Ze zitten bijvoorbeeld niet stevig genoeg vast. Of zijn te laag gemonteerd.
- Losliggende tapijten: een tapijt in de kamer staat natuurlijk gezellig. Maar leveren ook een gevaar op: als de randjes omhoogkrullen – en zelfs als dat niet het geval is – struikelen ouderen er gemakkelijk over.
Ook bepaalde ziektes en aandoeningen kunnen de reden zijn voor een val. Zo is het van ouderen met dementie bekend dat ze gemakkelijk uit bed kunnen vallen.
Na de val: wat zijn de gevolgen voor ouderen?
Vallen bij ouderen heeft zowel fysieke als mentale gevolgen voor ouderen:
- Fysieke gevolgen: de gevolgen voor het lichaam zijn groot. Denk aan blauwe plekken en kneuzingen. Maar vooral ook breuken. Ouderen breken met name vaak hun heup door osteoporose (botontkalking). Met name breuken kunnen ernstig uitpakken.
- Mentale gevolgen: ouderen die gevallen zijn, zijn na afloop vaak angstiger. Dat weerhoudt ze ervan om te bewegen, om naar buiten te gaan, om te sporten, etc. En juist daardoor wordt de kans om opnieuw te vallen, alleen maar groter.
Het ernstigste gevolg van vallen is natuurlijk overlijden. Uit de cijfers (zie hierboven) gaat het om veel ouderen: gemiddeld 13 per dag. En dit aantal loopt op door de vergrijzing. De vraag is dus: wat kunnen we doen om te zorgen dat ouderen minder vaak vallen?
Hoe kunt u vallen bij ouderen voorkomen?
Uit de oorzaken die hierboven genoemd zijn, kunnen we al een paar dingen afleiden om vallen te voorkomen:
- Meer en blijven bewegen: hoe meer ouderen blijven bewegen, hoe beter hun balans blijft. En dus hoe minder kans er is dat zij vallen.
- Zorgen voor goed zicht: het zicht van ouderen moet te allen tijde goed in de gaten gehouden worden. Als een bril niet meer genoeg is, is wellicht een operatie nodig.
- Zorgen voor een veilig huis: stevige meubels, geen tapijten, goede trapleuningen. Maar ook extra maatregelen, bijvoorbeeld bij dementie of Parkinson. Er is veel mogelijk.
Er ligt wat dit betreft ook een belangrijke taak voor de thuiszorg: zorgprofessionals kunnen bij een intake de risico’s goed inschatten. Weten wat er extra nodig is als iemand Alzheimer heeft, of de ziekte van Parkinson ontwikkelt.
Daarom zijn wij hier ook heel scherp op. Ouderen willen zo lang mogelijk zelfstandig blijven wonen. Dan moet het thuis zo veilig mogelijk zijn. Daar helpen wij bij.
Wilt u hier advies bij? Neem vrijblijvend contact op: bel 020 63 66 837 of stuur een e-mail naar info@zusterjansn.nl
Auteur: redactie Zuster Jansen
