Met ruim 140.000 medewerkers is de thuiszorg één van de grootste takken binnen de zorg, maar ook één van de oudste. De gemiddelde leeftijd van een medewerker in de thuiszorg is in 10 jaar tijd gestegen van 43,3 jaar naar 44,9 jaar oud. Met name vrouwelijke thuiszorgmedewerkers zijn gemiddeld ouder dan 10 jaar geleden. Dit en meer blijkt uit een analyse van CBS-cijfers door Zuster Jansen.
Deze stijging zorgt voor een grote uitdaging in de zorg. Het aantal 80-plussers zal binnen 15 jaar naar verwachting namelijk verdrievoudigen. Recentelijk bleek bovendien dat de helft van de stagiaires in de zorg overweegt te stoppen met hun opleiding en (ondanks uitgebreide stimuleringsmaatregelen) een baan buiten de zorg te zoeken. Ook het feit dat zorgmedewerkers na hun 45e dienstjaar met pensioen mogen, kan hier – zowel positief als negatief – invloed op uitoefenen.
Gelderse en Brabantse medewerkers het oudst
Thuiszorgmedewerkers in de provincies Gelderland en Noord-Brabant zijn, met een gemiddelde leeftijd van bijna 46 jaar, het oudst. Zij hebben hun Friese en Drentse collega’s, die tien jaar geleden nog ouder waren, ingehaald. Dit kan er op wijzen dat er in Gelderland en Noord-Brabant onvoldoende jonge (blijvende) aanwas van medewerkers is. In Groningen zijn de medewerkers van thuiszorgorganisaties over het algemeen het jongst, met een gemiddelde van 43,5 jaar. Ook in Overijssel zijn thuiszorgmedewerkers gemiddeld jonger dan 44 jaar.
Mannen versus vrouwen
Thuiszorgpersoneel bestaat voornamelijk uit vrouwelijke werknemers. Hoewel het aandeel mannen de afgelopen tien jaar met 8% is toegenomen, blijft de groei van mannelijk zorgpersoneel nog achter. Het lijkt er op dat er nog steeds een ouderwets beeld van de zorg is, want enkel in Drenthe is het aandeel mannelijke thuiszorgmedewerkers groter dan 10 procent.
Werknemers naar achtergrond
In 1995 becijferde Trouw al eens dat vooral mensen met een Surinaamse of Antilliaanse achtergrond actief zijn in de zorg. Bijna 25 jaar later is dit nog steeds het geval. Met name in Flevoland zijn zij relatief vaak werkzaam in de thuiszorg.
Maatregelen werkdrukverlaging
Om de personeelstekorten in de zorg terug te dringen, heeft het aantrekken van meer jongeren én hoger opgeleid personeel de hoogste prioriteit. Een landelijke aanpak is daarbij noodzakelijk, zo blijkt ook uit een rapportage door het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.
De bovenstaande vergelijkingen laten zien dat de meeste winst behaald kan worden bij nieuw mannelijk zorgpersoneel, maar ook medewerkers van onder meer Turkse en Marokkaanse afkomst zijn ondervertegenwoordigd in de thuiszorg.
Verder kunnen ook efficiëntiemaatregelen de werkdruk verlagen. Zo kijken veel zorgorganisaties of ze bepaalde taken door ander personeel kunnen laten doen, en wordt er ook ingezet op e-health en andere slimme technologie voor procesverbeteringen.
Auteur: redactie Zuster Jansen
