Is de ziekte van Parkinson erfelijk bepaald of niet? Daarnaar wordt veel erfelijkheidsonderzoek gedaan. Daaruit kunnen we een voorzichtige conclusie trekken:
Op erfelijkheid.nl staat dat “zowel omgevingsfactoren als erfelijke factoren een rol bij het ontstaan van Parkinson [spelen]. Soms is de ziekte van Parkinson erfelijk.”
Volgens parkinsonfonds.nl is Parkinson “in uitzonderlijke gevallen (minder dan 10%) […] wel erfelijk. Dan komt de ziekte (meerdere keren) in de familie voor. Of een fout in het DNA veroorzaakt de Parkinson.”
In het laatste citaat gaat het echter meer om een aanleg, en minder om erfelijkheid. Het verschil daartussen leggen we hieronder uit.
Verschil tussen ‘erfelijkheid’ en ‘aanleg’
Twee bronnen melden dat Parkinson misschien niet erfelijk is, maar dat er wel ‘aanleg’ kan zijn in de familie:
Op gezondheidsnet.nl staat dat Parkinson “niet erfelijk [is], maar er kan wel aanleg […] in de familie bestaan.”
Dit wordt in 2020 bevestigd op zorgwijzer.nl: “Bij minder dan vijf procent van de patiënten met Parkinson wordt een erfelijke aanleg gevonden. Meestal is iemand met Parkinson dus de enige in een hele familie. Bij 15 procent van de mensen met de ziekte is de aandoening al wel eerder in de familie voorgekomen.”
Wat is precies het verschil tussen ‘aanleg’ en ‘erfelijkheid’? Het volgende:
- Als iets erfelijk is, heeft het meestal met één bepaald gen te maken dat een ziekte of afwijking veroorzaakt.
- Als je ergens aanleg voor hebt omdat het in de familie zit, heeft het te maken met een samenspel van genetische factoren. Een ongelukkig mix, waardoor je in dit geval meer kans hebt op Parkinson. Maar het kan bijvoorbeeld ook om overgewicht, diabetes of kanker gaan.
Erfelijkheid van/aanleg voor Parkinson komt weinig voor
Uit het erfelijkheidsonderzoek tot nu toe, blijkt dat de kans op aanleg of erfelijkheid klein is. Dat is wellicht een kleine geruststelling, zelfs als de ziekte in jouw familie veel voorkomt.
Ondertussen gaat het onderzoek ernaar door. Er is bijvoorbeeld inmiddels DNA-onderzoek naar de erfelijkheid mogelijk. Maar echt zekerheid geeft het onderzoek nog niet.
Dus kan parkinson erfelijk zijn? Het antwoord is: ja, erfelijkheid en/of aanleg speelt waarschijnlijk wel een (heel kleine) rol bij Parkinson. Totdat het tegendeel bewezen wordt.
Testen
Er is op dit moment geen manier om te testen of je moet vrezen voor erfelijkheid van Parkinson in jouw familie. Je zou met je familie natuurlijk wel mee kunnen doen aan wetenschappelijk onderzoek hiernaar, maar daar krijg je waarschijnlijk niet veel duidelijkheid uit. Zeker niet op korte termijn.
Kun je aan de symptomen zien of Parkinson erfelijk is?
Meestal niet, volgens parkinsonfonds.nl. “Wel begint de ziekte soms eerder bij de erfelijke variant van Parkinson”, aldus de website. Maar over welke variant ze het dan precies hebben, is niet duidelijk.
Is het Parkinsonisme ‘PSP’ erfelijk?
PSP staat voor ‘Progressieve Supranucleair Parese’. Deze ziekte wordt vaak verward met Parkinson; de symptomen zijn deels hetzelfde. Daarom noemt men PSP ook wel een ‘Parkinsonisme’.
PSP is soms erfelijk, volgens hersenletsel-uitleg.nl.
Is vasculaire Parkinson erfelijk?
Vasculaire Parkinson is ook een zogenaamd ‘parkinsonisme’. Oftewel: de symptomen zijn deels hetzelfde, waardoor beide vaak verward worden.
Volgens zichtopzeldzaamheid.nl is vasculaire Parkinson niet erfelijk.
Is het Wolff-Parkinson-White syndroom erfelijk?
WPW zelf is bijna nooit erfelijk, volgens erfelijkheid.nl. Het syndroom is vaak een verschijnsel bij andere erfelijke ziektes. Bijvoorbeeld de ziekte van Pompe en tbc.
Is Parkinson in combinatie met dementie erfelijk?
Dementie is soms een gevolg van Parkinson. Maar ook dit is meestal geen gevolg van erfelijkheid.
Heeft u Parkinson?
Heeft u Parkinson? Of maakt u zich zorgen over de ziekte (bijvoorbeeld omdat het ‘in de familie zit’)? Dan kunt u enerzijds gerust zijn: het lijkt erop dat erfelijke factoren niet of nauwelijks een rol spelen. Anderzijds geeft het natuurlijk geen enkele garantie; er is simpelweg nog niet veel over bekend.
Belangrijk is om de symptomen in de gaten te houden. En uw zorgen te delen met uw huisarts. Hoe vroeger de ziekte ontdekt wordt, hoe beter; dan kunt u snel starten met de behandeling. En de Parkinson zo lang mogelijk onder controle houden.
Heeft u uiteindelijk thuiszorg nodig om zo lang mogelijk thuis te blijven wonen? U kunt met ons altijd vrijblijvend contact opnemen om te praten over de mogelijkheden.
Parkinson
Hulp bij Parkinson door particuliere thuiszorg van Zuster Jansen
Is de Parkinson bij u al gevorderd? Dan bent u misschien bang dat u niet lang meer thuis kunt wonen. Wij kunnen u helpen om verhuizing naar een verzorgingshuis zo lang mogelijk uit te stellen: met particuliere thuiszorg.
Particuliere thuiszorg betekent dat u de zorg zelf betaalt. U heeft dan óók geen indicatie nodig. Zo lang u ervoor wilt en kunt betalen, blijven wij de zorg verlenen die u wenst. Die zorg kan allerlei vormen aannemen:
- 5-uurs zorg (als u slechts enkele uren per dag hulp wilt)
- 12-uurs zorg (dan zijn wij er alleen overdag óf ’s nachts)
- 24-uurs zorg (dan zijn we er dan en nacht voor u)
Wélke hulp we dan precies bieden, bepalen we in goed overleg: hulp bij het huishouden, medische zorg, hulp bij het aan- en uitkleden of persoonlijke verzorging…bij ons is alles mogelijk.
Wilt u meer weten hierover, bijvoorbeeld over de kosten? U kunt met ons altijd vrijblijvend contact opnemen om te praten over de mogelijkheden.
Neem contact op:
