Dementie komt steeds vaker voor in onze samenleving. In Nederland komen er ieder uur vijf mensen met dementie bij. Toch blijken niet alle volkeren wereldwijd veel last te hebben van de hersenziekte. In het Amazonewoud, waar inheemse gemeenschappen wonen, komt dementie amper voor. Dit blijkt uit een onderzoek dat werd uitgevoerd onder twee bevolkingsgroepen in het Boliviaanse Amazonewoud: de Tsimane en de Moseten.
7 procent Europeanen boven zestig jaar diagnose dementie
Uitsluitend bij 1 procent van de ouderen werd dementie aangetroffen. Nergens ter wereld is dit percentage zo laag. Ter vergelijking: in 2018 was ongeveer 7 procent van de Europeanen boven de zestig gediagnosticeerd met dementie. Dat cijfer is sindsdien alleen nog maar verder toegenomen, omdat de gemiddelde leeftijd in Europa nog ieder jaar stijgt. Voor de VS geldt dat 11 procent van de inwoners boven de 65 jaar lijdt aan een vorm van dementie.
Pre-industriële levensstijl geeft bescherming tegen dementie
Margaret Gatz, hoogleraar psychologie, gerontologie en preventieve geneeskunde aan de University of Southern California is hoofdauteur van het onderzoek. Volgens haar heeft de manier van leven van de twee bevolkingsgroepen impact op het ontwikkelen van dementie: “Iets in de pre-industriële levensstijl van de Tsimane en de Moseten moet ertoe bijdragen dat ze beter beschermd zijn tegen dementie.”
Het onderzoek werd uitgevoerd onder een groep van 435 Tsimane en 169 Moseten van zestig jaar en ouder. Gatz en haar team namen hersenscans af, voerden cognitief en neurologisch onderzoek uit en namen cultureel aangepaste vragenlijsten af. Dit gebeurde onder toeziend oog van lokale artsen en getrainde vertalers. Bij de Tsimane werden slechts 5 gevallen van dementie ontdekt en bij de Moseten zelfs maar 1 enkel geval.
Actieve levensstijl
De beide inheemse gemeenschappen, zowel de 17.000 Tsimanen, als de 3.000 Moseten hebben een actieve levensstijl. De Tsimane leven van de visvangst, land- en bosbouw en de jacht. Vrijwel alles wordt nog met handgemaakte werktuigen gedaan. De Moseten leven vooral van de landbouw. Hun gemeenschap is dichterbij steden gevestigd en daardoor kunnen ze gebruikmaken van stromend water, scholen en medische faciliteiten.
Al eerder werden er onderzoeken uitgevoerd over dementie bij inheemse volkeren in Brazilië, Australië, Noord-Amerika en het eiland Guam. Uit deze onderzoeken bleek een prevalentie van dementie tussen 0,5 en 20 procent. Bij sommige inheemse volkeren wordt er dus wel vaker dementie geconstateerd. Dat is volgens de onderzoekers te verklaren, door de geografische ligging. Bepaalde inheemse gemeenschappen wonen dichterbij niet-inheemse culturen en hebben veel van die (inactievere) levensstijl overgenomen. Deze bevolkingsgroepen hebben dan ook een hogere kans op diabetes, alcoholisme, obesitas, hoge bloeddruk en hart- en vaatziekten.
Ouder worden grootste risico
De grootste risicofactor voor het ontwikkelen van dementie blijft nog altijd veroudering. Echter, ook een ongezonde levensstijl met onvoldoende lichaamsbeweging, diabetes en hoge bloeddruk hebben een negatieve invloed op de gezondheid van ons brein. Tevens werd kortgeleden ook luchtvervuiling als risicofactor voor dementie aan het lijstje toegevoegd.
Auteur: redactie Zuster Jansen
