Wat zijn precies de symptomen van Alzheimer? In dit artikel zetten we ze per fase op een rij. Hiervoor gebruiken we het al eerder besproken 7-fasenmodel:
7-fasenmodel ziekte van Alzheimer
Het 7-fasenmodel onderscheidt de volgende fases:
- Fase 1: vroeg stadium – ziekte onmerkbaar
- Fase 2: lichte geheugenproblemen
- Fase 3: ziekte wordt merkbaar
- Fase 4: sterke achteruitgang kortetermijngeheugen
- Fase 5: hulp nodig bij simpele dingen
- Fase 6: karakterverandering en sterk hulpbehoevend
- Fase 7: 24-uurszorg nodig
Per fase/stadium noemen we de mogelijk voorkomende symptomen. Want bij iedereen is het verloop anders. Evenals welke symptomen al dan niet optreden en in welke mate.
Symptomen Alzheimer in een vroeg stadium (fases 1-3)
Fase 1: nog geen symptomen zichtbaar
In het allervroegste stadium – ook wel het ‘voorstadium’ van Alzheimer-dementie – zijn er nog geen symptomen zichtbaar. De ziekte is wel al actief, maar zowel patiënt als omgeving merken geen verschil.
Fase 2: vergeetachtigheid
De eerste symptomen steken de kop op. Met name: vergeetachtigheid. Kleine geheugenproblemen. ‘Waar liggen mijn sleutels ook alweer?’, terwijl ze op de normale plek liggen. Of: ‘Welke dag is het ook alweer?’
Vaak wordt dit nog niet in verband gebracht met Alzheimer. Vergeetachtig is immers iedereen weleens.
Fase 3: de eerste duidelijke symptomen
De patiënt zelf, maar ook vrienden en familie, kunnen er niet meer omheen: er is ‘iets’ aan de hand. Merkbaar aan:
- Geheugenproblemen (niet op namen en woorden komen, slechter kortetermijngeheugen, moeite met nieuwe dingen leren)
- Gedragsverandering (organiseren en plannen gaan moeizaam, dingen op de verkeerde plek zetten, dingen kopen die niet nodig zijn, onrust, terugtrekken)
- Oogproblemen (moeite met lezen, kleuren onderscheiden en afstanden inschatten)
Symptomen Alzheimer in een gevorderd stadium (fase 4 en 5)
Fase 4: sterke achteruitgang kortermijngeheugen
De problemen uit fase 3 worden steeds groter. Vooral merkbaar aan de geheugenproblemen. Behalve namen en woorden vergeet de patiënt nu ook uiterlijke details. Bijvoorbeeld haarkleur.
De vergeetachtigheid kan nu gevaarlijk worden. Omdat de patiënt bijvoorbeeld kaarsen aansteekt en die vergeet. Of het gas opendraait maar niet het fornuis aansteekt.
Maar ook het gedrag en karakter veranderen nu sterk. De patiënt wil steeds vaker alleen zijn. Onttrekt zich aan sociaal contact. En heeft duidelijke, onverwachte stemmingswisselingen.
Ook kan er sprake zijn van boosheid, agressie, vloeken, achterdocht of snel(ler) overstuur worden. Of ‘gekke’ gedragingen zoals in ondergoed naar buiten gaan.
In sommige gevallen heeft de patiënt ook hallucinaties.
Fase 5: geen besef van plaats en tijd
Voorgenoemde symptomen verergeren wederom. Maar kenmerkend voor deze fase is dat de patiënt niet meer weet waar hij/zij is. Of waarom en wanneer. Plaats- en tijdsbesef zijn verdwenen.
Ook lichamelijk laat Alzheimer zich nu flink gelden. De hersenen sturen de spieren niet meer (goed) aan. Dat is te merken aan de beweging: die wordt traag en onhandig. Daarnaast zijn er spiertrillingen. Lopen gaat schuifelend.
Symptomen Alzheimer in de laatste stadia (fase 6 en 7)
Fase 6: lichamelijke functies vallen weg
In deze fase verliest de patiënt (grotendeels) het zelfbewustzijn. Hij/zij weet niet meer wat er om hem/haar heen gebeurt. En herkent personen niet meer. Zelfs geen naaste familie.
Wat voor de omgeving heel zwaar is: in deze fase is de karakterverandering sterk. Dit gaat gepaard met de in fase 4 genoemde kenmerken als agressie. Maar ook verdriet, angst en depressie komen vaak voor.
De in fase 5 genoemde lichamelijke achteruitgang is nu vergevorderd. Dat is merkbaar aan alles:
- De patiënt valt steeds vaker
- Lopen en staan gaan steeds moeilijker, totdat een rolstoel noodzakelijk is
- Slikproblemen/slikken is niet meer mogelijk
- Epileptische aanvallen
- De patiënt kan urine en ontlasting (bijna) niet meer ophouden
Ook de spraak verdwijnt rap. Hij/zij herhaalt slechts nog een paar woorden af en toe. Of schreeuwt soms.
Daarnaast is er vaak sprake van gewichtsverlies (ondanks (te) veel eten). En in deze fase is er grotere kans op long- en blaasontsteking.
Fase 7: bedlegerig
In deze laatste fase van Alzheimer kan de buitenwereld geen contact meer maken met de patiënt. Het bewustzijn is verdwenen. Hij/zij reageert niet meer (merkbaar) op anderen.
Ook kan de patiënt niet meer in een rolstoel zitten. Hij/zij zakt simpelweg in elkaar. Op bed liggen is alles wat hij/zij nog kan.
Worden de symptomen van Alzheimer (te) ernstig?
Te ernstig om als mantelzorger alleen op te vangen? Vaak wordt de druk vanaf fase 5 te hoog voor naasten. Dat is heel logisch; Alzheimer is in de laatste stadia een ernstige ziekte. Eén waarbij professionele hulp geboden is.
Via de particuliere thuiszorg krijgt u de ondersteuning die u nodig heeft. Dat kan 24-uurs zorg zijn. Maar ook 12-uurs zorg of 5-uurs zorg. Of alleen nachtzorg of terminale zorg. Er is veel mogelijk.
Welke zorg het beste bij u en uw naaste past, hoeft u niet zelf uit te vogelen. Neem contact op met onze zorgcoördinator (020 63 66 847). Dan bespreekt u vrijblijvend de situatie. En bepalen wat nodig is. Zodat het voor u als mantelzorger behapbaar wordt. En zodat uw naaste zo lang mogelijk thuis kan blijven wonen.
Neem contact op:
