Wanneer je een persoonsgebonden budget (pgb) aanvraagt, ga je er natuurlijk vanuit dat de zorgaanbieder het beste met je voor heeft. Toch blijkt er regelmatig gefraudeerd te worden en zijn er bijna 6000 pgb-zorgaanbieders met een strafblad. Eerder veroordeelde zorgaanbieders blijken gemiddeld veel hogere bedragen te declareren. “Dat is verontrustend.”
De onderzoeksredactie van RTL Nieuws dook in de nieuwe cijfers van overheidsplatform Zicht op Ondermijning. Deze cijfers worden gebaseerd op CBS-data gecombineerd met data van andere betrouwbare landelijke bronnen. Het doel van het platform is om elke gemeente inzicht te geven in lokale criminele fenomenen. Voor het eerst is er nu een verband gelegd tussen aanbieders van zorg via een persoonsgebonden budget en veroordelingen van deze aanbieders in het verleden.
Zorgelijk
De cijfers tonen aan dat maar liefst 4 procent van de zorgaanbieders in de afgelopen 10 jaar werd veroordeeld. De misdrijven die daarmee gepaard gingen zijn niet allemaal bekend, maar in 660 gevallen ging het om een druggerelateerde straf. In 2020 liepen er 5750 pgb-zorgaanbieders rond met een strafblad op zak.
Volgens André den Exter, universitair hoofddocent gezondheidsrecht van de Erasmus Universiteit, zijn de cijfers alarmerend en zorgelijk. Voornamelijk de zorgaanbieders die in het verleden zijn veroordeeld voor fraude en oplichting: “Dat is de kat op het spek binden, omdat je ze toelaat in een sector waar weinig toezicht is. Dat is vragen om problemen. Dat moet je niet willen. Je moet eigenlijk helemaal geen mensen willen met een strafblad die dit soort zorg aanbieden.”
Hogere declaraties
Volgens Den Exter is het ook opmerkelijk dat zorgaanbieders met een strafblad samen voor maar liefst 400 miljoen euro aan zorgkosten declareerden. Gemiddeld zijn de bedragen per cliënt een stuk hoger dan bij zorgaanbieders zonder crimineel verleden: “Het is niet de bedoeling dat je meer declareert dan er zorg geleverd wordt. Dit is opmerkelijk, het geeft een indicatie dat mensen met een strafblad ook daarna geneigd zijn de fout in te gaan.”
Rotterdam en Den Haag
Toch zijn er grote regionale verschillen te zien. In de westelijke steden zijn er meer pgb-zorgaanbieders met een strafblad. In Rotterdam ligt dat aandeel op 8,9 procent en in Den Haag is dat zelfs bijna 1 op de 10. De gemeente Rotterdam heeft kenbaar gemaakt dat de aanpak van fraude met pgb’s een belangrijk agendapunt is. En dat blijkt, want in 2022 is de zorgverlening bij 12 aanbieders stopgezet, omdat zij zich niet aan de regels hielden.
Om die reden overweegt de gemeente om pgb-zorgaanbieders te screenen met behulp van de Wet Bibob. Deze wet maakt het voor overheidsinstanties mogelijk om de achtergrond van bedrijven en personen met wie zij zakendoen, te checken: “We willen er meer bovenop zitten en kijken daarbij ook meer naar de manier waarop georganiseerde misdaad actief is in de zorg”, aldus woordvoerder Theo Breimer.
Meer toezicht
Den Exter is blij de maatregelen die gemeenten nemen voor meer toezicht: “Naar mijn idee is er onvoldoende toezicht en onvoldoende capaciteit, zowel bij de inspectie als de gemeente. Een versterking van dat toezicht zou kunnen helpen. Zeker in risicogebieden zou je daar een focus op kunnen leggen en controleren of de zorg ook daadwerkelijk door koosjere zorgverleners wordt verleend.”
Auteur: redactie Zuster Jansen
