Overal lopen de tekorten aan zorgpersoneel op. Ook in de wijkverpleging. Nu al is het tekort in de sector vergelijkbaar met 3.600 full-time medewerkers. Zorginstituut Nederland vroeg VWS om daarnaar te kijken, en er beleid op te maken.
Dat het tekort in de wijkverpleging oploopt, is onder andere het gevolg van overheidsbeleid. Namelijk: dat mensen langer thuis blijven wonen. Dan is er dus ook meer vraag naar zorg en ondersteuning thuis.
Vanwege het gebrek aan wijkverplegers komen vooral de kwetsbaarste mensen in het gedrang. Denk aan ouderen, mensen met psychische klachten, patiënten met ernstige (chronische) ziekten en mensen die in hun laatste levensfase zitten.
Gelukkig zijn er wel degelijk oplossingen mogelijk. Welke zijn dat? Het Zorginstituut noemt er 4. We bespreken ze hieronder.
1. Minder zorg vergoedt vanuit het basispakket
Dit is géén oplossing waar het Zorginstituut voor pleit. Het is juist een oplossing die we moeten voorkomen. Want deze ‘oplossing’ gaat er vooral over dat zorg ontoegankelijker wordt, zodat automatisch de vraag lager wordt. Maar dan zullen juist minder mensen de zorg krijgen die ze nodig hebben.
Anders gezegd: deze maatregel moet voorkomen worden dankzij veel menselijkere oplossingen waar het Zorginstituut mee komt. Oplossingen die vooral gaan over het beter inzetten en organiseren van de wijkverpleging. De oplossingen hieronder:
2. Inzetten op zelfredzaamheid
Hoe zelfredzamer mensen zijn, hoe minder zorg ze nodig hebben. En daar valt zeker nog veel te winnen. Zo blijkt ook uit een experiment dat nu in Nederland loopt. Daarbij worden mensen kort en intensief getraind in zelfredzaamheid. Deze vorm van zorg heet ‘reablement’.
Hierbij kan ook gekeken worden naar het eigen netwerk van cliënten: hoe kunnen die betrokken worden en helpen bij de zorg?
Denk daarnaast aan digitale zorg en hulpmiddelen.
3. Inzet van ‘helpenden’
Helpenden zijn zorgverleners met een mbo niveau 2-opleiding. Zij mogen verzorgen op een niet-medisch niveau. En signaleren wat voor andere zorg er nodig is.
Helpenden worden nu nog helemaal niet ingezet in de wijkverpleging; vanuit zorgverzekeraars is er nu geen mogelijkheid om hen te contracteren. En dat terwijl zij jaarlijks duizenden wijkverpleegkundigen zouden kunnen ‘vrijspelen’. Bijna het hele personeelstekort in 2032 zou zo opgevangen kunnen worden.
4. Slechts één aanbieder per wijk
Op dit moment is er geen limiet aan het aantal aanbieders van wijkverpleging in dezelfde wijk. Is dat een probleem? Mogelijk wel, met name in de afstemming van zorg in de wijk, tussen wijkverpleging en bijvoorbeeld huisartsen, specialisten en paramedici.
Daarnaast is het eigenlijk ongewenst als verschillende aanbieders elkaar gaan beconcurreren. Dat komt de kwaliteit van zorg meestal niet ten goede. Laat staan een goede overdracht wanneer cliënten van zorgorganisatie wijzigen.
Het Zorginstituut waakt
De komende 3 jaar volgt het Zorginstituut of bovengenoemde oplossingen ingezet worden. En zo ja, wat daarvan het effect is. Op basis daarvan adviseren zij VWS over eventueel aanvullende maatregelen.
Auteur: redactie Zuster Jansen
