Dementie staat op nummer één als het gaat om de snelst groeiende doodsoorzaak van Nederland. Er worden veel en verschillende onderzoeken gedaan naar de oorzaak, het verloop en de behandeling van de hersenziekte. Yolande Pijnenburg, hoogleraar en neuroloog bij het Alzheimercentrum in het Amsterdam UMC, gaat met een team vol experts werken aan het project “Beter herkennen en begrijpen van dementie op jonge leeftijd”.

Subsidie van 2,6 miljoen euro voor onderzoek

Het project, dat wordt uitgevoerd in samenwerking met verschillende onderzoekers, bedrijven en maatschappelijke organisaties, ontvangt maar liefst 2,6 miljoen euro aan subsidie van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Het doel van het onderzoek is om erachter te komen hoe dementie op jonge leeftijd eerder en beter herkend kan worden. Er wordt gesproken over dementie op jonge leeftijd wanneer de symptomen ontstaan bij mensen die jonger zijn dan 65 jaar.

De oorzaak van deze symptomen is vaak toe te schrijven aan de ziekte van Alzheimer of door fronto-temporale dementie. Doordat de ziekteverschijnselen vaak anders zijn dan de “bekende” vergeetachtigheid, wordt de ziekte meestal pas te laat herkend. Mensen kunnen last krijgen van ontremd gedrag, een verminderd empathisch vermogen en vaak kunnen zij niet meer uit hun woorden komen.

Verband vinden bij de eerste symptomen van dementie

De onderzoekers zullen nieuwe testen ontwikkelen, waarmee de eerste symptomen gemeten kunnen worden. Ze willen een verband vinden tussen de eerste symptomen van dementie en de hersengebieden waar de ziekte zich begint te ontwikkelen. Het team hoopt dit in kaart te kunnen brengen met behulp van hersenscans, moleculair en neuropathologisch onderzoek. Door alle data te analyseren en combineren in een wiskundige formule, kunnen er met behulp van AI (kunstmatige intelligentie) ook patronen worden ontdekt in de oorzaak en het verspreiden van de hersenziekte.

Doel is om in 2030 de kwaliteit van leven van mensen met dementie met 25% te verbeteren

Maar, samenwerken is de sleutel tot succes volgens Pijnenburg: “Alleen doordat we in dit project de krachten bundelen van een multidisciplinair onderzoeksteam, van bedrijven en maatschappelijke organisaties kunnen we de doelstelling behalen. Het doel is om in 2030 de kwaliteit van leven van mensen met dementie met 25% te verbeteren. Ik ben ervan overtuigd dat dit ons samen gaat lukken.” Hiermee sluit de projectleider aan bij de missiedoelstelling van het NWO-project “Leven met Dementie”.

Aan het onderzoek werken de volgende ziekenhuizen en (maatschappelijke) organisaties mee: Amsterdam UMC, Vrije Universiteit Amsterdam, Hogeschool Utrecht, Universiteit van Groningen, Erasmus Medisch Centrum Rotterdam, Technische Universiteit Delft, Winterlight Labs (USA), Immuneering (USA), BioSensics, Kenniscentrum dementie op jonge leeftijd, Amsterdam Neuroscience, Ophthalmology, Royal Melbourne Hospital (Australië), FTD Lotgenoten, Nederlands Geheugenkliniek Netwerk, Alzheimer Nederland, Leids Universitair Medisch Centrum en Team Alzheimer Nederland.

Auteur: redactie Zuster Jansen