Het leek erop dat in 2024 heel veel initiatieven van de grond zouden komen om de zorg (verder) te digitaliseren. Maar dat is niet gelukt. Dat ligt aan verschillende dingen, zoals minder investering dan gedacht, de Europese AI-wet en regelrechte mislukkingen.

Tijdens de pandemie waren er juist veel investeringen in ‘telegeneeskunde’. Maar toen brak de oorlog uit in Oekraïne, en ontstonden economische moeilijkheden. Er is simpelweg minder groei dan gedacht. Natuurlijk wordt er nog wél geïnvesteerd. Maar dat was in 2024 niet meer dan in 2023.

Europese AI-wet

Overkoepelend zorgt de Europese AI-wet voor onzekerheid bij ontwikkelaars van kunstmatige intelligentie. Die maken zich vooral zorgen over hun concurrentiepositie ten opzichte van Amerika en China. Daar worden gegevens bijvoorbeeld minder streng afgeschermd. Ook zijn er daar minder administratieve verplichtingen.

Specifiek voor de zorgsector betekent de AI-wet dat de uitdagingen rond de AVG – die er toch al waren – alleen maar groter worden. Ziekenhuizen zijn bijvoorbeeld heel voorzichtig met het delen en verwerken van gegevens. Terecht wellicht, maar het werkt digitalisering van de zorg wel tegen.

Vergoedingen voor gezondheidsapps

Ontwikkelingen in Frankrijk en Duitsland laten een vergelijkbare trend zien. Wel zijn daar vergoedingen voor gezondheidsapps beschikbaar.

De Europese regelgeving is ondertussen meer gericht op gegevensbescherming dan uitbreiding van e-health.

Wat nu nodig is, is een goede, robuuste digitale Europese infrastructuur. Een waarmee artsen bijvoorbeeld goede toegang tot patiëntgegevens hebben. En innovators tot datasets voor nieuwe oplossingen. Pas dan is het mogelijk grootschalige AI-toepassingen te implementeren in de zorg.

Mislukkingen

Wat niet helpt, is het faillissement van Forward Health in 2024. Dit bedrijf begon in 2016 ambitieus met geavanceerde preventieve klinieken en zogenaamde ‘e-healthpods’. Zij zouden de zorg revolutioneren.

Helaas: te weinig mensen namen een ‘kliniekabonnement’ en de pods – waarmee mensen bijvoorbeeld thuis bloedtesten konden doen – leidden vooral tot frustratie bij gebruikers.

Gevolg van deze mislukking: ontmoediging van nieuwe investeringen in preventieve zorg.

Daarnaast is er nog de ‘full body scanning’-kliniek in Londen, opgericht in 2024 door de CEO van Spotify. Dit zou veel gezondheidsproblemen moeten voorkomen. Maar experts zijn kritisch over de rechtvaardiging van zo’n scan, met name bij mensen die gezond zijn en/of niet tot een risicogroep behoren.

Hoop op AI

De hoop is nu gevestigd op AI: kunstmatige intelligentie moet dan eindelijk zorgen voor dé digitalezorgrevolutie. Hoewel investeringen dus tegenvallen én er onzekerheid is bij ontwikkelaars, zijn er ook tekenen om optimistisch te zijn.

Zo zijn er al vele AI-oplossingen goedgekeurd door de FDA. Artsen hopen vooral dat AI veel werk van ze kan overnemen. En farmaceuten denken dat AI de ontwikkeling van medicijnen kan versnellen. Ook kan AI een oplossing zijn voor de toenemende personeelstekorten.

Maar, zoals gezegd, er zijn veel drempels te overwinnen. Naast de eerdergenoemde zijn er ook zorgen over hoge kosten en te weinig personeel met de juiste kennis.

Het is spannend wat 2025 brengt, waar het gaat om implementatie van AI in de zorg.

Auteur: redactie Zuster Jansen