10 verpleeghuizen zijn onderzocht op hun hygiëne door de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ). Wat bleek: ze hebben allemaal aandacht voor hygiëne, om infectieziekten tegen te gaan. Maar: het is nog niet goed genoeg. Het moet beter.

Deze steekproef van de IGJ kwam natuurlijk niet zomaar. De corona-uitbraak heeft daar alles mee te maken. Sinds de pandemie hebben verpleeghuizen al veel meer aandacht voor hygiëne. Die moeten ze dus vasthouden én verhogen.

Immers: vroeg of laat krijgen we te maken met een nieuwe pandemie. Bovendien zijn er ook kleinschaligere uitbraken, zoals van de griep en het noro-virus.

Bevindingen van de Inspectie

De IGJ zag dingen die goed gingen, en dingen die beter kunnen. Bijvoorbeeld:

• Zorgverleners houden zich bijna altijd aan de regel om geen armbanden, ringen of horloges te dragen.
• Er was in elk verpleeghuis desinfecterende handalcohol, maar meer dan 50% was die over de datum. Of het middel was niet het juiste.
• Ook persoonlijke beschermingsmiddelen (bijvoorbeeld handschoenen, mondmaskers en schorten) waren soms de verkeerde, of over datum. Ze werden meestal wel gebruikt door personeel, maar niet altijd. Sommige medewerkers wisten niet wanneer ze welke middelen moesten gebruiken om infecties te voorkomen. Er zijn dus betere werkinstructies nodig.
• Na opening hebben medicijnen een beperkte houdbaarheid. Maar de datum waarop die opengemaakt waren, werd lang niet altijd genoteerd. Wel werd bij vrijwel alle instellingen de temperatuur van de medicijnkoelkast gecontroleerd.
• Bij het schoonmaken ging het soms mis, ondanks dat alle instellingen schoonmaakschema’s voor de algemene ruimtes hadden. Want:
  • Soms stonden er dingen in de ruimtes die schoonmaken bemoeilijkten
  • Persoonlijke hulpmiddelen als rolstoelen en til-liften werden soms niet of niet goed schoongemaakt; er ontbraken afspraken en werkinstructies hierover
  • Bij de helft van de verpleeghuizen lagen steriele en onsteriele middelen door elkaar

Duidelijke werkinstructies cruciaal

Goede werkinstructies rond hygiëne zijn onmisbaar voor werknemers. Alleen dan is voor hun duidelijk hoe ze in de praktijk infecties voorkomen.

Sommige verpleeghuizen maken zich hier (te) makkelijk vanaf: ze verwijzen hun personeel dan naar algemene protocollen en werkinstructies online.

Beter is om te zorgen voor maatwerkinstructies, specifiek voor het eigen verpleeghuis.

Daarnaast is er de mogelijkheid om personeel beter en vaker te controleren op de werkvloer. Ongeveer de helft doet dat met zogenaamde onafhankelijke ‘audits’. Maar ook daarbij is kwaliteitsverbetering mogelijk.

Auteur: redactie Zuster Jansen