Met de personeelstekorten in de zorg en vergrijzing in de samenleving, die gepaard gaat met een groei in het aantal zorgvragen, zullen we er vaker een beroep op moeten doen: mantelzorg. Uit onderzoek van het Nivel is gebleken dat veel burgers hiertoe bereid zijn en dat biedt hoop voor de toekomst. Een belangrijke kanttekening: de bereidheid tot het verlenen van mantelzorg verschilt wel per (zorg)taak.

Door vergrijzing, de toename van mensen met een chronische ziekte en beleidsvoering die zo lang mogelijk zelfstandig thuiswonen stimuleert, zal de behoefte aan mantelzorg de komende jaren groeien. Om te onderzoeken of de bevolking ook bereid is om mantelzorg te verlenen, stuurde het Nivel in 2022 een vragenlijst naar 1500 leden van het Consumentenpanel Gezondheidszorg (met een respons van 46 procent).

Meer bereidheid dan in 2013

In 2013 werd er ook al een vragenlijst uitgestuurd. Destijds was er een respons van 51 procent. Wanneer onderzoekers de beide vragenlijsten met elkaar vergelijken, blijkt dat de bereidheid tot het verlenen van mantelzorg is toegenomen. In 2013 wilde 74 procent van de leden hulp en zorg bieden aan een naaste. In 2022 was dit percentage gestegen naar 78 procent. De groei in bereidheid is bij 75-plussers het grootst: van 42 procent in 2013 naar maar liefst 60 procent in 2022.

Uit de peilingen blijkt tevens dat mensen vooral mantelzorg willen verlenen aan hun partner (81 procent) of kind (66 procent). Ook is de bereidheid afhankelijk van de (zorg)taak. Zo is de bereidheid tot het verlenen van emotionele steun en hulp met praktische zaken groot. Daarentegen zijn mensen het minst bereid om te helpen met verpleegkundige zorg en persoonlijke verzorging.

Verschil tussen bereid zijn en daadwerkelijk doen

Opvallend is dat het aantal mensen dat daadwerkelijk mantelzorg biedt, kleiner is dan het deel dat aangeeft hiertoe bereid te zijn. De hamvraag is dan: hoe kan dat verklaard worden? Zijn er belemmerende factoren die verholpen kunnen worden? Weten mensen waar ze zich kunnen aanmelden als mantelzorger? Kortom, genoeg vragen waar vervolgonderzoeken zich op kunnen richten.

Auteur: redactie Zuster Jansen