Onderzoek: Vallende ouderen in Nederland
“Gemiddeld 151 per 10.000 ouderen in Nederland opgenomen na een valpartij”
Evenwicht, balans en mobiliteit: naarmate we ouder worden, verslechteren deze eigenschappen en neemt de kans op een valpartij toe, zeker bij mensen van 65 jaar of ouder. Vallen op hoge leeftijd kan leiden tot ernstige verwondingen en heeft grote invloed op de zelfstandigheid van mensen.
Jaarlijks belanden er ruim 52.000 ouderen in het ziekenhuis na een val. En het blijft in de meeste gevallen niet bij een kort bezoekje: ‘maar’ 5,6% van de ouderen die een valongeluk hebben gehad mag binnen één dag weer naar huis. De overige patiënten (94,4%) moeten langer in het ziekenhuis blijven voor herstel of observatie.
Valpreventieve zorg
Valongelukken gebeuren voornamelijk in en om een woning. Om het risico op een valongeluk te verkleinen, kunnen ouderen van 65+ sinds dit jaar een (gedeeltelijke) vergoeding vanuit het basispakket krijgen voor zorg bij valpreventie.
Vooral het verbeteren van evenwicht, lopen en spierkracht kan de kans op een val bij ouderen verminderen. Hier wordt tijdens de valpreventie dan ook veel op gefocust. Met deze landelijke aanpak hoopt de overheid het risico te verkleinen en zo het aantal (langdurige) ziekenhuisopnames na een val te verminderen. Maar waar is deze preventieve zorg eigenlijk het hardst nodig? Zuster Jansen zocht het uit door het aantal ziekenhuisopnames na een accidentele val in kaart te brengen.
In provincie Groningen relatief de meeste valincidenten
Groningen is de provincie met naar verhouding de meeste ziekenhuisopnames na een valongeluk: hier waren 166 opnames per 10.000 ouderen. In het hele land lag dit aantal fors lager, namelijk op 151. Ook in Zuid- en Noord-Holland zijn er relatief veel opnames: 161 per 10.000 ouderen.
Opvallend is de provincie Flevoland. Met bijna 13% minder opnames dan het landelijk gemiddelde komt de provincie onderaan de lijst met 131 valincidenten per 10.000 ouderen.**
Hieronder is een interactief kaartje weergegeven waarop de cijfers per provincie te zien zijn.
Heemstede de gemeente met de meeste valincidenten
Tussen de verschillende gemeenten in ons land zijn er grote verschillen te zien. Zo zijn er in het Noord-Hollandse Heemstede relatief gezien de meeste valincidenten. Met 226 per 10.000 ouderen zijn er in de gemeente welgeteld 52% meer ziekenhuisopnames dan elders in het land. Ook in het Zuid-Hollandse Westvoorne en het Noord-Hollandse Oostzaan belanden van elke 10.000 ouderen er relatief veel in het ziekenhuis na een val: respectievelijk 218 en 215.
In het Noord-Brabantse Boekel (46) en Utrechtse Renswoude (57) zijn juist de minste valincidenten per 10.000 ouderen.
Op het interactieve kaartje hieronder zijn de cijfers per gemeente te zien.
Vrouwen vaker in ziekenhuis door valincident meer dan mannen
Van de ruim 52.000 ouderen die een na een valpartij in het ziekenhuis zijn beland, is 63,5% vrouw. Vooral in de provincie Groningen is het verschil tussen mannen en vrouwen groot. Daar belanden maar liefst twee keer zoveel vrouwen in het ziekenhuis door een valongeluk.
In de provincie Flevoland is juist het verschil het kleinst: daar is 61,5% vrouw.
De gemeente met het grootste verschil is het Overijsselse Zwartewaterland. Hier worden maar liefst zeven keer meer vrouwen dan mannen in het ziekenhuis opgenomen na een valincident
Niet meer zelfstandig thuis wonen na valpartij
De gevolgen van een val houden vaak niet op na ontslag uit het ziekenhuis. Veel ouderen die vallen, houden hier complicaties aan over en hebben blijvende zorg nodig. Vanwege de kwetsbaarheid door ouderdom kunnen veel ouderen na een val niet altijd meer zelfstandig thuis wonen. Zij hebben dan thuis extra hulp nodig of moeten verhuizen naar een verpleeghuis. De wachtlijsten voor een verpleeghuis zijn echter vaak erg lang. Totdat zij een plekje hebben, kunnen zij eventueel gebruikmaken van overbruggingszorg.
Onderzoeksmethode
Het onderzoek is gebaseerd op de meest recente CBS-data. Hierbij is het gemiddelde aantal ziekenhuisopnames onder 65-plussers als gevolg van een valincident afgewogen tegen het aantal 65-plussers per gemeente. Een valincident is een ongeval waarbij een persoon onopzettelijk valt, struikelt of uitglijdt binnens- of buitenshuis. Verkeersongelukken worden hierbij niet in beschouwing genomen.
Over Zuster Jansen
Zuster Jansen is een particuliere thuiszorgorganisatie die door heel Nederland actief is. Het brede zorgaanbod, o.a. zorg bij dementie en 24-uurszorg, sluit altijd aan op de specifieke zorgbehoefte. Zuster Jansen kent geen wachtlijsten en zet kleine vaste teams in om persoonlijk vertrouwen en een goede band met haar cliënten op te bouwen.
Auteur: redactie Zuster Jansen
** De cijfers van enkele gemeenten in Zeeland bleken incorrect te zijn geïnterpreteerd. Na contact met het CBS zijn deze cijfers op 22 februari gecorrigeerd.
