Euthanasie uitvoeren bij mensen met dementie: het is voor artsen vaak een hoofdpijndossier. Patiënten kunnen vaak niet meer goed communiceren en/of worden agressief, terwijl artsen tot op heden moesten controleren of de patiënt nog daadwerkelijk hetzelfde wenst. Daar komt vanaf nu verandering in, omdat de richtlijnen rondom euthanasie bij mensen met dementie zijn verruimd door artsenorganisatie KNMG.
Euthanasie bij mensen met dementie zijn verruimd door artsenorganisatie KNMG
Artsenfederatie KNMG biedt artsen steun en overzicht bij het verlenen van zorg rond het levenseinde. Afgelopen woensdag werd er een aangepast standpunt gepubliceerd, die artsen meer duidelijkheid moet geven rondom euthanasie bij mensen met (vergevorderde) dementie: “Met dit standpunt geeft de KNMG-artsen houvast om samen met hun patiënten en naasten op een verantwoorde wijze afwegingen te maken en tot een beslissing te komen.”
Voorheen mochten mensen die niet (meer) kunnen communiceren geen euthanasie krijgen. Het nieuwe standpunt geeft aan dat artsen bij een schriftelijke wilsverklaring niet meer verplicht zijn om bij een patiënt te checken of die nog steeds hetzelfde wilt.
Volgens de wet is euthanasie uitvoeren bij mensen met dementie niet verboden, maar toch vinden veel artsen dit een lastig besluit: “Euthanasie uitvoeren op een patiënt met dementie, die niet meer duidelijk kan maken dat hij wil overlijden, is voor veel artsen echter een brug te ver”, zo meldt het KNMG. Dat heeft onder andere te maken met de beroepsnormen die niet overeenkomen met de wet.
Meer duidelijkheid door nieuwe beroepsnorm
De nieuwe beroepsnormen moeten voor meer duidelijkheid zorgen. Een arts moet nog steeds proberen om met een patiënt te overleggen over zijn of haar wens. Daarbij mogen ze in “uitzonderlijke situaties” van tevoren een slaapmiddel toedienen als ze verwachten dat een patiënt agressief wordt. Uiteindelijk blijft het de keuze van de arts. De wilsverklaring is geen document die een arts verplicht om een leven te beëindigen.
Artsen hebben de afgelopen jaren veel onrust ervaren door de regelgeving omtrent euthanasie bij ouderen met (vergevorderde) dementie. Zo heeft een arts in 2017 een slaapmiddel toegediend, middels koffie, aan een wilsonbekwame en ernstig dementerende vrouw. De arts was bang dat de vrouw agressief zou worden naar andere bewoners en vreesde voor diens veiligheid. Ook was er een kans dat ze zich zou verzetten tegen het infuus. De toetsingscommissie euthanasie beoordeelde het handelen van de arts negatief, omdat ze zich niet aan de regelgeving van euthanasie zou hebben gehouden. Vervolgens werd ze door het Openbaar Ministerie (OM) aangeklaagd. De strafprocedure die daaruit volgde, duurde jaren, maar de Hoge Raad gaf de arts uiteindelijk op alle punten gelijk. Naar aanleiding van deze zaak heeft de toetsingscommissie euthanasie besloten om de criteria aan te passen. Het nieuwe standpunt van het KNMG is voortgekomen uit de uitspraak van de Hoge Raad.
Auteur: redactie Zuster Jansen
