De zorgsector vecht: enerzijds tegen de toenemende zorgvraag, anderzijds tegen het personeelstekort. Patiënten moeten lang wachten op operaties en verliezen daardoor hun conditie. Dit heeft nadelige gevolgen voor hun herstel. Maar het grootste probleem zit hem in de beperkte handen aan het bed. Kortom, het knelt in de zorg. 

Volgens branchevereniging Actiz moet er een hoop anders: ziekenhuizen moeten de “inhaalzorg” beter afstemmen met zorgorganisaties, de thuiszorg moet beter in kaart brengen wat een cliënt écht nodig heeft en mantelzorgers moeten eerder en meer informatie krijgen over hoe zij kunnen helpen tijdens de herstelperiode.

Nederland heeft te maken met zorginfarct

Maar, er is personeel nodig om de kwaliteit in de zorg hoog te houden en dat is juist het probleem. Patiënten krijgen door de krapte soms minder uren zorg of kunnen niet weg uit het ziekenhuis. Volgens Bianca Buurman, voorzitter van Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland (V&VN), is de situatie schrijnend: “We hebben te maken met een zorginfarct. Patiënten krijgen niet altijd meer de zorg die ze nodig hebben.” Sommigen kunnen bijvoorbeeld pas aan het einde van de ochtend geholpen worden met douchen en omkleden, omdat het niet lukt om iedereen tussen acht en tien uur te verzorgen. Het lukt zelfs niet altijd meer om mensen thuis te laten sterven als ze dat willen: “Mensen die thuis willen sterven moeten voor hun laatste levensdagen soms tóch naar een hospice of ziekenhuis omdat er geen begeleiding is. We hebben daar soms niet genoeg personeel voor. Dat is zo triest.”

Personeelsroosters wijkzorg

 Ook in de wijkzorg is het een opgave om de personeelsroosters rond te krijgen. Voordat er sprake was van de coronapandemie was er al een tekort en sindsdien zijn er veel extra mensen uitgevallen. Ze raakten zelf besmet of zitten met burn-out klachten thuis. De wijkverpleegkundigen die nog wel aan het werk zijn, maken vaak meer uren om alle patiënten te kunnen helpen: “Het is heel moeilijk om nee te zeggen tegen extra diensten, want dan weet je: wat gebeurt er met de zorgvraag van cliënten?”, aldus Fenny Steunenberg, verzorgende bij een zorgorganisatie.

Veel patiënten staan op een wachtlijst. Hierdoor moeten ze langer wachten op een operatie, krijgen ze meer klachten en hebben ze meer hulp nodig thuis. Door de toenemende pijn bewegen ze minder en daardoor gaat hun conditie achteruit. Het herstel duurt dan langer na een operatie en de zorgvraag is groter.

Ook huisartsen hebben het drukker. Doordat er meer patiënten worden geopereerd en vervolgens snel uit het ziekenhuis worden ontslagen, moeten zij meer visites doen. “Die kosten meer tijd, waardoor de werkdruk groeit. Ze vragen zich af hoe lang ze die extra druk als praktijk gaan volhouden”, zo stelt Judith van Empel, woordvoerder van de Landelijke Huisartsen Vereniging.

Maatschappelijk debat

Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland (V&VN) vindt dat de thuiszorg aantrekkelijker moet worden gemaakt in de toekomst. “Mensen stoppen er nu mee omdat ze de werkdruk te hoog vinden, terwijl het salaris bescheiden is. Daarbij is er in de opleidingen te weinig aandacht voor de sector en zijn de doorgroeimogelijkheden in het beroep te beperkt. Er is voor de langere termijn een maatschappelijk debat nodig over wat we in de toekomst nog aan zorg verwachten als meer ouderen langer thuis blijven wonen”, aldus Bianca Buurman.

Auteur; redactie Zuster Jansen