Als u onder behandeling staat van een arts, dan bevindt u zich in een positie waarin u zowel rechten als plichten heeft. Welke zijn dat eigenlijk? Kortom: wat wordt er van u verwacht en wat mag u zelf verwachten van artsen en andere zorgverleners? In dit artikel legt Zuster Jansen u meer uit over patiëntenrechten.
Waar heeft u recht op?
Bent u patiënt, dan zijn er een aantal dingen waar u recht op heeft. Zo heeft u het recht om zelf een zorgverlener te kiezen. Dit klinkt heel logisch, maar het is zeer belangrijk dat u een zorgverlener kiest waar u zelf een goed gevoel over heeft. Daarnaast heeft u altijd recht op duidelijke informatie over uw gezondheidstoestand. Daar hoort onder andere bij:
- duidelijke informatie over de diagnose;
- informatie over het verloop van de behandeling;
- of verder onderzoek nodig is;
- wanneer u uitslagen krijgt van onderzoeken;
- wat eventuele risico’s zijn van het onderzoek of een ingreep;
- wat de vooruitzichten zijn na de behandeling.
De arts mag geen medische behandeling uitvoeren zonder uw toestemming. Juist daarom is het recht op deze informatie zo belangrijk. Soms is er echter een uitzondering, bijvoorbeeld wanneer sprake is van een noodsituatie waarin de arts direct moet handelen. Heeft u twijfels over de behandeling die uw arts voor ogen heeft? Dan heeft u ook recht op een second opinion. Een andere deskundige dan uw behandelend arts geeft dan zijn mening over de geplande behandeling. Met die mening of eventuele vragen kunt u weer terug naar uw behandelend arts om de vervolgstap te bespreken.
Ten slotte heeft u ook recht op inzage in uw medisch dossier.
Uw plichten als patiënt
Als patiënt heeft u ook plichten. Dit klinkt ingewikkeld en zwaar, maar eigenlijk is het heel simpel: van u wordt verwacht dat u de zorgverlener duidelijk en volledig informeert. Wees openhartig en laat geen informatie achterwege over bijvoorbeeld gebruikte medicijnen, behandelingen of klachten uit het verleden of andere gegevens die mogelijk van belang kunnen zijn. Alleen als u eerlijk en volledig bent, kan de arts u op verantwoorde manier onderzoeken en behandelen. De andere plicht die u als patiënt heeft hangt hiermee samen: u moet zoveel mogelijk meewerken aan onderzoek en behandeling. Geeft uw arts u een bepaald advies of schrijft hij iets voor? Probeer dit dan zo correct mogelijk uit te voeren, omdat het zal helpen bij uw herstel. Mocht u problemen hebben met een bepaald advies of voorschrift, laat dit dan weten en probeer samen met de arts een oplossing te zoeken.
Wanneer iemand niet voor zijn rechten kan opkomen
Soms is een patiënt niet zelf in staat om rechten op te eisen of plichten uit te voeren. Dit kan gelden voor kinderen, maar bijvoorbeeld ook voor mensen die wilsonbekwaam zijn. Dit zijn mensen die om uiteenlopende redenen geen beslissingen kunnen nemen over hun (medische) situatie. Wilsonbekwaamheid is niet per se gebonden aan leeftijd of een bepaalde ziekte, en niet iedereen met een mentale stoornis is wilsonbekwaam. Er moet dus goed onderzocht worden of iemand daadwerkelijk wilsonbekwaam is of niet. Wanneer wilsonbekwaamheid is vastgesteld, kan een andere persoon (bijvoorbeeld uw partner, ander familielid of een arts) namens u beslissingen nemen en voor uw rechten opkomen.
Wilt u meer lezen over ouderengeneeskunde of andere relevante onderwerpen? Bekijk dan ook de andere artikelen in de Leefwijzer van Zuster Jansen.
