Wanneer ben ik mantelzorger en wat zijn mijn rechten als ik volgens de wet een mantelzorger ben? Mensen die ineens voor iemand in hun eigen omgeving moeten/gaan zorgen, omdat er bijvoorbeeld sprake is van een chronische ziekte of ernstige handicap, hebben vaak veel van dit soort vragen. Het kan tenslotte toch niet zo zijn dat mensen die langdurig voor een ander zorgen, zomaar worden vergeten en op geen enkele manier tegemoet worden gekomen? Gelukkig komt er steeds meer aandacht voor mantelzorgers en kunnen er steeds meer (financiële) regelingen voor hen worden getroffen.
Als u af en toe, regelmatig of continu de zorg op u neemt voor een buur, kennis of familielid, dan zou u zomaar een mantelzorger kunnen zijn. Er is in principe geen vast aantal uren dat u zorg moet verlenen om in deze categorie te mogen vallen. Bij mantelzorger gaat het om langdurige zorg die wordt verleend, waarvoor u geen loon krijgt. U bent dus bijvoorbeeld mantelzorger als uw vader, moeder of partner ziek wordt en u besluit een groot deel van de zorg op u te nemen.
Verschil mantelzorger en vrijwilliger
Vrijwilligers zijn geen mantelzorgers, en mantelzorgers geen vrijwilligers. Het is belangrijk om dit onderscheid te blijven maken: mantelzorgers kiezen er tenslotte niet echt voor om in een dergelijke situatie te stappen. Ze doen het vaak uit trouw en liefde voor de zieke, maar ook uit plichtsbesef en soms zelfs schuldgevoel. In het geval van een zieke vader of moeder bijvoorbeeld wordt de zorg voor deze ouder vaak verdeeld tussen de kinderen, omdat ze liever zien dat verblijf in een zorginstelling wordt uitgesteld.
Vrijwilligers zijn mensen die er echt voor kiezen om hun vrije tijd te besteden aan het verzorgen van iemand bij wie dit nodig is. Ook dit werk is onbetaald, maar vaak kan een vrijwilliger zelf aangeven op welke dagen en uren hij of zij wil werken. Bovendien kan vrijwilligerswerk ook van tijdelijke aard zijn: wanneer de vrijwilliger een betaalde baan aangeboden krijgt bijvoorbeeld, is de kans groot dat de vrijwillige werkzaamheden worden gestaakt.
Mantelzorgers hebben niet de luxe om zomaar vrij te nemen, op vakantie te gaan of zich ziek te melden. Misschien zijn er mensen die het even van ze kunnen overnemen, maar over het algemeen voelen mantelzorgers zich sterk bezwaard om voor zichzelf te kiezen in dit soort situaties. Er is tenslotte altijd iemand in bepaalde mate afhankelijk van ze.
Ben ik mantelzorger? Wat nu?
Vroeg u zich tot nu toe ook altijd af: ben ik mantelzorger? En heeft u voor uw gevoel nu het antwoord? Dan is het tijd om te onderzoeken wat uw rechten zijn. Want ook als mantelzorger, kunt u gebruikmaken van (financiële) tegemoetkomingen en regelingen. Veel van dit soort regelingen worden geregeld door uw gemeente. Informeer dus bij uw gemeente wat er zoal gedaan wordt voor mantelzorgers en waar u eventueel recht op heeft. Op de website van Mezzo voor mantelzorgers vindt u bovendien meer informatie en kunt u ook in contact komen met andere mantelzorgers. Bent u mantelzorger en voelt u zich overbelast? Dan kan respijtzorg een optie zijn. Lees in het Zorgkompas van Zuster Jansen meer over dit onderwerp.